Birleşmiş Milletler (BM), İranlı yetkililere ülkede genç bir bayanın “başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle” gözaltına alındıktan sonra mevti üzerine başlayan protestoları bastırmak için idam cezasını kullanmaması ikazında bulundu.
BM’nin 16 insan hakları uzmanı tarafından yapılan açıklamada, İran’da 29 Ekim’de 8 bireye, idama mahkum edilebilecekleri suçlamaları isnat edildiği söz edildi.
Açıklamada, “yeryüzünde fesat çıkarmak” suçlamasının da bu kabahatlerin ortasında olduğu belirtildi.
İranlı yetkililere, “ölüm cezasını protestoları bastırmak için bir araç olarak kullanma” ikazında bulunulan açıklamada, gözaltındaki protestocuların özgür bırakılmasına yönelik davet yinelendi.
Açıklamada, “Protestoların devamlı olarak bastırılmasıyla, idamla sonuçlanabilecek iddianameler hazırlanabilir ve kısa sürede ölüm cezası verilebilir. Protestolarda ön cephede olan kadın ve kızların, özellikle de sistematik olarak ayrımcılık yapan yasalar, politikalar ve uygulamaların sonlandırılmasını istedikleri için gözaltına alınan veya hapse mahkum edilen insan hakları savunucularının başta hedef alınmasından korkuyoruz.” sözleri kullanıldı.
16 Eylül’den bu yana aralarında kadın ve gençlerin de bulunduğu binlerce protestocunun gözaltına alındığı kaydedilen açıklamada, bu kişilerden 14’ünün kefaletle hür bırakıldığı ve bir kısmının hücre mahpusunda olduğu tez edildi.
Protestolara yönelik baskının sürdüğüne dikkati çekilen açıklamada, protestolarda ortalarında 24 bayan, 41 çocuğun olduğu, en az 304 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi.
İran’daki gösteriler ve AB’nin yaptırımları
Tahran’da 22 yaşındaki Mahsa Emini, 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından “başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle” gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılmıştı.
Emini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi ülke idaresine karşı protestolara yol açmıştı.
Avrupa Birliği (AB), Emini’nin ölümünün ardından ülke geneline yayılan protestolarla ilgili 17 Ekim’de İranlı 11 kişi ve 4 kuruluşa yaptırım uyguladığını duyurmuştu.
İran da buna karşılık 26 Ekim’de Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin de aralarında olduğu Avrupalı 12 kişi ve 8 kuruluşa yaptırım kararı almıştı.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, 10 Kasım’da Twitter hesabından paylaştığı bildirisinde, İran’daki göstericilere yönelik müdahaleler nedeniyle bu ülkeye gelecek hafta yeni yaptırımlar uygulamaya hazırlandıklarını açıklamıştı.
